يكي از موارد ضروري در صنعت ساختمان، سيستم دفع فاضلاب يا پساب بوده كه به دو صورت سيستم فاضلاب شهري و سيستم چاه اجرا مي شود. اما در كمال تاسف بدليل ضعف و نقصان سيستم فاضلاب شهري در تهران و اكثر شهرهاي ميهن عزيزمان، همچنان از روش چاه استفاده مي گردد كه البته آسيب هاي زيست محيطي داشته و علل آن بر كسي پوشيده نيست.
با ورود فاضلاب به سپتيك تانك اين فاضلاب ته نشين شده و مدتي آرام در سپتيك تانك باقي مي ماند . در اين مدت در داخل مخزن سپتيك تانك باكتري هاي گرم منفي و ميكروارگانيسم هاي موجود فاضلاب شروع به فعاليت مي كنند . داخل سپتيك تانك به نحوي طراحي شده تا اكسيژن در كمترين حد باشد. محيط آرام و بدون نور باعث آغاز فعاليت بي هوازي باكتري هاي (بي هوازي) ميگردد .
بعد از مدتي تعداد باكتري ها زياد شده و باكتري ها به دنبال منبع انرژي شروع به حل كردن و خوردن جامدات فاضلاب مي نمايند . سپس جامدات فاضلاب به نحوه چشم گيري كاهش و تعداد باكتري ها بسيار زياد مي گردند . اين باكتري ها براي تهيه منبع انرژي جديد به باكتري هاي ضعيف تر حمله و آنها را از بين مي برند به عبارتي در درون سپتيك تانك خودخوري باكتريايي صورت مي پذيرد . اين عمل باعث توليد مايعي سبز از فاضلاب مي گردد كه حاصل كشته شدن ميلياردها باكتري مي باشد. كار سپتيك تانك تمام شده است آب رقيق شده از بافل (ديواره جدا كننده داخل سپتيك تانك ) سر ريز شده و وارد بخش دوم سپتيك تانك ميگردد . در اين بخش مواد آبكي شروع به خروج از فلنچ خروجي ميكنند . اين فلنج ها در مكان يك سوم انتهايي از سپتيك تانك قرار دارند تا بيشترين كارايي را داشه باشند .
در نقشه هاي ساختماني متاسفانه جزئيات يا ديتيل كافي بابت چاه داده نمي شود و متاسفانه طراحي و مهندسي آن بوسيله مقني (چاه كن) عمدتا انجام مي شود. به همين دليل در اين مطلب به درج مواردي در اين خصوص مي پردازيم تا باشد كه مورد استفاده دوستان و سازندگان محترم واقع شود.
انتخاب نوع دفع و چاه بستگي به جنس خاك و نوع زمين و سطح آب زير زميني منطقه داشته و در مناطقي كه خاك آن به ميزان كافي شن و ماسه يا خرده سنگ داشته باشد از چاه جذبي و در مناطقي كه خاك آن حاوي رس فراوان يا خاصيت باتلاقي بوده يا سطح آب زير زميني بالا باشد (در صورت عدم وجود سيستم فاضلاب شهري كه با نام اگوي شهري نيز ياد ميشود) از چاه (مخزن) سپتيك تانك استفاده مي گردد.
محاسبه حجم انباره چاه جذبي
اين امر يعني برآورد ميزان حجم انباره بستگي به ميزان نفوذ پذيري خاك محيط، عمر طراحي چاه، تعداد حمام و سرويس بهداشتي در ساختمان و تعداد نفرات ساكن در ساختمان دارد (سهم توليد فاضلاب توسط ميهمان ها نيز در ضرايب مربوطه ديده شده است).
براي يك ساختمان با عمر طراحي چاه حداقل ۱۵ سال و جمعا ۳ سرويس بهداشتي در هر آپارتمان به ازاي هر نفر ساكن ۸/۲ متر مكعب انباره مورد نياز است.يعني براي ۵ واحد بزرگ و ۳۰ نفر ساكن در ساختمان بر اساس محاسبات حجم انباره چاه ۸۴ متر مكعب براي حداقل۱۵ سال كافي است.
و براي عمر چاه حداقل ۱۵ سال و جمعا بيش از ۳ سرويس در هر آپارتمان به ازاي هر نفر ۳/۳ متر مكعب انباره مكفي است.يعني براي مثال فوق در اين شرايط حجم انباره ۹۹ متر مكعب كافي است.
البته لازم بذكراست كه اين محاسبه مشمول چاه آب باران نمي شود.
نكته قابل توجه آنست كه بر اساس اين محاسبه سطح نفوذ پذيري انباره ۲/۰ برابر مقدار عددي حجم انباره در مقياس متر مربع بايد باشد. يعني يك انباره ۸۴ متر مكعبي بايد حداقل ۸/۱۶ متر مربع سطح نفوذ از كف داشته باشد.